Μιλάμε για το Ηχόχρωμα (Χροιά)

Αλήθεια, παιδιά, θυμόσαστε ότι οι ήχοι έχουν τέσσερα χαρακτηριστικά που τους κάνουν να ξεχωρίζουν μεταξύ τους; 
Ελάτε να ξαναθυμηθούμε ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά.
Ένας ήχος, μπορεί να είναι δυνατός ή σιγανός. 
Τότε μιλάμε για την Ένταση του ήχου.
Ένας ήχος μπορεί να κρατάει πολύ ώρα, ενώ ένας άλλος μπορεί να είναι κοφτός και σύντομος.
Τότε μιλάμε για τη Διάρκεια του ήχου.
Ένας ήχος μπορεί να είναι ψηλός ή χαμηλός (μπάσος).
Τότε μιλάμε για το Τονικό Ύψος του ήχου (ή σκέτο ύψος).
Τέλος ένας ήχος μπορεί να έχει ένα δικό του ιδιαίτερο χρώμα που τον κάνει να ξεχωρίζει από όλους τους άλλους.
Τότε μιλάμε για το Ηχόχρωμα ή αλλιώς Χροιά.

Δύο πίτες (τραγούδι) - Εξερευνούμε το ηχόχρωμα της φωνής μας

 

Γεια σας παιδιά. 

Σήμερα σας έχω ένα αστείο τραγουδάκι. 

Αλλά πρώτα, θέλω να θυμηθούμε κάποια πράγματα. Θυμόσαστε που λέγαμε ότι κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικό ηχόχρωμα στην φωνή του που τον κάνει να ξεχωρίζει από τους άλλους; 

Κι ότι, το ίδιο συμβαίνει με τα ζώα, άλλα και τα αντικείμενα που βγάζουν ήχους, όπως για παράδειγμα τα μουσικά όργανα; 

Ε, λοιπόν, σήμερα θα διαπιστώσουμε ότι, ο ίδιος άνθρωπος, μπορεί να αλλάζει το ηχόχρωμα της φωνής του, με πολλούς τρόπους και να ακούγεται διαφορετικός.

Δυνατά ή σιγά

Παιδιά ας θυμηθούμε ξανά όσα μάθαμε για την ένταση του ήχου σε προηγούμενα μαθήματα ρίχνοντας μια ματιά εδώ:

Μιλάμε για την ένταση

Θυμόσαστε τι σημαίνει f, p, ff, pp, cresc<, decresc>;

Aς διαβάσουμε και το κεφάλαιο που μιλάει για την ένταση στο βιβλίο μας:

Μιλάμε για την Ένταση - Δυνατά ή σιγά

Σήμερα παιδιά θα μιλήσουμε για την ένταση στη μουσική, δηλαδή, πόσο σιγά ή δυνατά ακούγονται οι ήχοι, οι νότες, τα τραγούδια. 
Όμως, πριν μιλήσουμε για τους ήχους, που δεν τους βλέπουμε, αλλά μόνο τους ακούμε, τι θα λέγατε να ασχοληθούμε με κάτι που μπορούμε να δούμε με τα μάτια μας, όπως για παράδειγμα έναν πίνακα ζωγραφικής;

Μιλάμε για την ένταση

Εσύ ποιο σύμβολο δυναμικής
αγωγής θα έβαζες στην 
"Kραυγή"του Μουνκ

Σήμερα θα μιλήσουμε για την ένταση που είναι ένα από τα τέσσερα χαρακτηριστικά του ήχου.
Με απλά λόγια, ένταση είναι πόσο δυνατά ή σιγανά (και όχι χαμηλά) ακούγεται ένας ήχος.
Σε ένα μουσικό κομμάτι η ένταση δεν είναι ίδια από την αρχή μέχρι το τέλος αλλά μεταβάλλεται, αλλιώς το κομμάτι θα ήταν βαρετό! 
Το ίδιο συμβαίνει και με την ομιλία μας. Άλλη ένταση έχει η φωνή μας όταν θέλουμε να τονίσουμε κάτι, άλλη όταν λέμε ένα μυστικό, άλλη όταν μιλάμε στην τάξη και άλλη όταν παίζουμε με τους φίλους μας στο προαύλιο. 
Αν δεν αλλάζαμε την ένταση όταν μιλάμε θα ακουγόμασταν πολύ κουραστικοί και οι άλλοι δεν θα καταλάβαιναν το νόημα αυτών που λέμε παρότι

Μιλάμε για τον ρυθμό

Μόλις ακούμε τη λέξη "ρυθμό", παιδιά, το πρώτο πράγμα που μας έρχεται  στο μυαλό είναι κάτι που έχει σχέση με κίνηση: χορός, γυμναστική, περπάτημα, τρέξιμο, αλλά και τραγούδι, παίξιμο μουσικών οργάνων κλπ.

Όμως, ο ρυθμός, υπάρχει γύρω μας παντού, ακόμα και σε κάτι που φαίνεται ακίνητο!

Πάρτε για παράδειγμα το παιχνίδι με τα "αγαλματάκια" που παίζουμε στην τάξη.

Όσο ακούμε τη μουσική, χορεύουμε και κινούμαστε στο ρυθμό της.

Ως εδώ, καλά.

Μόλις σταματά η μουσική, πρέπει να μείνουμε ακίνητοι, σαν αγάλματα, έτσι δεν είναι;

Μιλάμε για τη διάρκεια - Οι αξίες των ήχων και των παύσεων

Σήμερα, παιδιά, θα ασχοληθούμε με την διάρκεια των ήχων της μουσικής.

Μη ξεχνάτε ότι η διάρκεια είναι ένα από τα τέσσερα χαρακτηριστικά του ήχου. 

Θυμάστε τα υπόλοιπα;

Τα τέσσερα χαρακτηριστικά του ήχου

Κάποιοι ήχοι κρατάνε πολύ ώρα, για παράδειγμα, όταν χτυπάμε τα πιατίνια. 
Αυτούς τους ήχους τους λέμε συνεχόμενους.
Άλλοι ήχοι πάλι, διαρκούν πολύ λίγο, όπως για παράδειγμα όταν χτυπάμε ένα τύμπανο.
Τους ήχους αυτούς τους λέμε κοφτούς.
Δείτε το επόμενο βίντεο για την διάρκεια των ήχων.
Μπορείτε να παίξετε και το παιχνίδι, χρησιμοποιώντας αντί για όργανα διάφορα αντικείμενα του σπιτιού, όπως κουτάλια, ποτήρια, κουτιά κλπ.

Ένταση-Διάρκεια-Ηχόχρωμα-Τονικό Ύψος: τα τέσσερα χαρακτηριστικά του ήχου

Γεια σας παιδιά!
Σήμερα θα κάνουμε μια εισαγωγή στα χαρακτηριστικά του ήχου. 
Στις επόμενες αναρτήσεις θα τα εξηγήσουμε ένα-ένα.
Και για όσους με κοιτάτε με απορία κι αναρωτιέστε αν έχει ο ήχος χαρακτηριστικά, θα σας προτείνω να ξεκινήσουμε με κάτι πιο απλό, που να μπορούμε να το βλέπουμε και όχι απλά να το ακούμε, όπως συμβαίνει με τους ήχους. 
Ας υποθέσουμε ότι βλέπετε έναν άνθρωπο και σας ζητάνε να πείτε τα χαρακτηριστικά της εμφάνισης του. Τότε θα χρησιμοποιήσετε λέξεις όπως

Φτιάχνουμε σελιδοδείκτες με τα μουσικά όργανα

Το σχολείο ανοίγει, παιδιά!
Ας χαθούμε στον μαγικό κόσμο της μουσικής και των βιβλίων.
Τι θα λέγατε να φτιάχναμε όμορφους σελιδοδείκτες με τα μουσικά όργανα;
Θα μάθουμε βασικές πληροφορίες για το κάθε όργανο και θα τους βάλουμε στα βιβλία μας.
Σιγά-σιγά θα δημιουργήσουμε μια μεγάλη συλλογή.
Φυσικά, μπορεί να γίνουν ωραία δωράκια για τους φίλους μας.

Πάμε να δούμε πώς θα τους φτιάξουμε.
Πρώτα θα κατεβάσουμε τη σελίδα με το μουσικό όργανο που μας ενδιαφέρει.

Οι σύνδεσμοι θα ενεργοποιούνται σταδιακά.

Φτιάχνουμε το αρχαίο όργανο "Σείστρον" με ζύμη από αλάτι

Σήμερα παιδιά, θα γνωρίσουμε ένα πανάρχαιο όργανο, το σείστρο. 

Η Αιγύπτια θεά Ίσις
με μεταλλικό σείστρο

Μάλιστα, όχι μόνο θα το γνωρίσουμε, αλλά θα το κατασκευάσουμε κιόλας! 

Το σείστρο, πήρε το όνομά του από το ρήμα "σείω", που θα πει "χτυπάω απότομα","ταρακουνάω". 
Είναι από τα πιο παλιά όργανα που έφτιαξαν οι άνθρωποι. 

Συνόδευαν τις τελετές και τις γιορτές τους.

Το κατασκεύαζαν από ξύλα, μέταλλα ή πηλό. 

Είχε συνήθως το σχήμα του γράμματος Υ. 

Το έπιαναν με το ένα χέρι από τη λαβή (κάτω μέρος του Υ), ενώ στο πάνω μέρος, στερέωναν σε οριζόντιες βέργες διάφορα αντικείμενα σαν χάντρες, που όταν το κουνούσαν απότομα έβγαζε ήχο.

Γνωριμία με την όπερα

Όπερα, παιδιά, ονομάζουμε ένα ολοκληρωμένο καλλιτεχνικό έργο, που συνδυάζει την τέχνη της μουσικής με την τέχνη του θεάτρου.

Πρώτα από όλα πρέπει να γραφτούν τα λόγια, το λιμπρέτο, όπως λέγεται.

Ο λιμπρετίστας, μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποια γνωστή ιστορία, παραμύθι, ποίημα και να το προσαρμόσει στους ρόλους, ή να γράψει ένα έργο από την αρχή.

Μετά, αναλαμβάνει ο συνθέτης.

Η συνέλευση των ζώων, του Περικλή Κοροβέση

Η Συνέλευση των ζώων, είναι ένα αξιόλογο μουσικό παραμύθι με κοινωνικό και πολιτικό περιεχόμενο.

Μας βοηθά να συζητήσουμε με τα παιδιά έννοιες όπως  την κατάχρηση εξουσίας, τον χαμαιλεοντισμό, τη κοινωνική απάθεια, τη διαίρεση των ομάδων που οδηγεί σε κοινωνική αστάθεια και οικολογική καταστροφή και πολλά άλλα.

Το κείμενο έγραψε ο Περικλής Κοροβέσης, τη μουσική ο Γιώργος Κουρουπός και ερμηνεύει εξαιρετικά ο Σπύρος Σακκάς.

Η υπόθεση   

Τα ζώα ζούσαν στον υπέροχο πλανήτη γη, όπου η φύση και το περιβάλλον ήταν ανέγγιχτα. 

Θα μπορούσαν να συνυπάρχουν αρμονικά και να απολαμβάνουν τα αγαθά που πλούσια τους προσέφερε η γη. 

Όμως, αντί για αυτό, συνέβαινε το ακριβώς αντίθετο.
Τα ζώα τσακώνονταν μεταξύ τους και το μεγάλο ζώο έτρωγε το μικρό. 

Κυριαρχούσε, όπως λέμε, ο νόμος της ζούγκλας.

Ώσπου μια μέρα, παρά τις προειδοποιήσεις ενός γέρικου λαγού, αποφάσισαν ότι δεν μπορούν να ζουν αυτόνομα και χρειάζονται κάποιον να τους κυβερνά.

Έτσι, συνεδριάζουν και αποφασίζουν να δημιουργήσουν ένα καινούργιο πλάσμα για να γίνει αρχηγός. 

Το καθένα θα έδινε ό,τι χάρισμα είχε κι έτσι θα δημιουργούνταν ένα ανώτερο ον, ικανό να τους κυβερνά. 

Το ον αυτό το ονόμασαν άνθρωπο.

Γνωριμία με τα λαϊκά μουσικά όργανα της Ελλάδας

Σε αυτή την ενότητα, παιδιά, θα συνεχίσουμε τη γνωριμία μας με το δημοτικό τραγούδι και τα παραδοσιακά μουσικά όργανα της Ελλάδας.
Το ταξίδι αυτό θα το κάνουμε μέσα από αξιόλογες, διαδραστικές ιστοσελίδες, αλλά και το σχολικό βιβλίο μουσικής.
Όμως, παιδιά, μην ξεχνάτε: ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσεις τη μουσική είναι να βρίσκεσαι εκεί που συμβαίνει και -γιατί όχι- να συμμετέχεις, αν είναι δυνατόν.

Μουσικές κάρτες (επιτραπέζιο παιχνίδι)

Σήμερα, έχω ένα παιχνίδι για τους μικρότερους φίλους της παρέας μας.

Θα παίξουμε μουσικές κάρτες. 

Ζητήστε από κάποιον μεγάλο να σας εκτυπώσει τις κάρτες που έφτιαξα για σας. 

Έχουν επάνω  εικόνες που έχουν σχέση με τη μουσική.

Καλό είναι να τις  εκτυπώσετε σε σκληρό Α4 χαρτί, αν όμως δεν έχετε δεν πειράζει. 

Και το άλλο καλό είναι. 

Αν θέλετε να σας κρατήσουν πολύ και να μη σκιστούν μπορείτε μόλις τις κόψετε να τις κολλήσετε σε σκληρό χαρτόνι από χαρτόκουτο. 

Κόβετε τις κάρτες γύρω γύρω στο πλαίσιο. 

Επειδή είναι ασπρόμαυρες μπορείτε να τις χρωματίσετε κιόλας για να είναι πιο όμορφες και χαρούμενες.

Εκτυπώσιμο βιβλιαράκι με τα μουσικά όργανα

Γνωρίζετε, παιδιά, ότι υπάρχουν μικροσκοπικά βιβλιαράκια, που όλες οι σελίδες τους χωράνε σε μια κόλλα χαρτί Α4;
Σήμερα, σας έχω ετοιμάσει να φτιάξουμε ένα, για τα μουσικά όργανα. 
Φυσικά, δεν μπόρεσα να  χωρέσω όλα τα όργανα που υπάρχουν, αλλά είναι μια καλή αρχή για να ξεκινήσετε τη μελέτη σας. 

Στα επόμενα μαθήματα θα σας έχω κι άλλα τέτοια βιβλιαράκια. 
Έτσι, σιγά-σιγά, θα φτιάξουμε μια μικρή, μουσική βιβλιοθήκη.
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να εκτυπώσετε το βιβλιαράκι.

Τα μουσικά όργανα

Ένα μουσικό όργανο, παιδιά, είναι μια κατασκευή, που έχει φτιαχτεί για να βγάζει ήχο.

Από τα πολύ παλιά χρόνια, οι άνθρωποι ανακάλυψαν ότι χτυπώντας (κρούοντας), τσιμπώντας ή φυσώντας διάφορα αντικείμενα, μπορούν να βγάλουν ήχο που να μοιάζει με εκείνους της φύσης. 
Από τότε μέχρι σήμερα, τα πράγματα έχουν εξελιχθεί πολύ στην κατασκευή των οργάνων.
Υπάρχουν όμως κάποιοι κανόνες, που ισχύουν από τα αρχαία μουσικά τόξα και τους αυλούς, μέχρι τα σύγχρονα ηλεκτρονικά όργανα.
Θέλετε να τους δούμε; 

Ας μιλήσουμε για τον ήχο

Γεια σας παιδιά!

Γεια σας παιδιά!

Γεια σας παιδιά!

Γεια σας παιδιά!


Κι αν αναρωτιέστε γιατί φωνάζω είναι γιατί σήμερα θέλω να με ακούσετε προσεχτικά...θα πιάσουμε τα πράγματα απ' την αρχή: 
θα μιλήσουμε για τον ήχο. Ναι,ναι, αυτό το κυματάκι που βγαίνει από το στόμα μας κάθε φορά που μιλάμε.

Έγραψα ένα ποιηματάκι για σένα. Διάβασε το αν θέλεις ρυθμικά και δυνατά:

Η μαρίμπα

Η μαρίμπα είναι ένα ιδιόφωνο μουσικό όργανο που μοιάζει με μεγάλο ξυλόφωνο, σαν αυτά που έχουμε στην τάξη της μουσικής.

Το ελληνικό τραγούδι μέσα από την Ιστορία

Το τραγούδι που αφιέρωσε ο Σείκιλος  στη
νεκρή γυναίκα του είναι το πρώτο τραγούδι
με νότες που σώζεται παγκόσμια.
Είναι ένας ύμνος στην αξία της ζωής!

Αλήθεια παιδιά, έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι σημαίνει το τραγούδι για έναν άνθρωπο, για έναν λαό συνολικότερα; Είναι απλά μια σειρά από νότες και λόγια με μια συγκεκριμένη μορφή ή κάτι πολύ παραπάνω; Την απάντηση την ξέρουμε, έτσι δεν είναι; Απλά στα επόμενα μαθήματα θα ασχοληθούμε λίγο παραπάνω γιατί, πιστέψτε με, αξίζει τον κόπο. Γιατί το τραγούδι για έναν λαό είναι σχεδόν ότι και η ταυτότητά του.
Μέσα από το τραγούδι μαθαίνουμε για την εποχή, τις συνήθειες, τη γλώσσα, αυτά που απασχολούν τους ανθρώπους τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Μα,πάνω απ' όλα, το τραγούδι είναι ο καθρέφτης της ψυχής,

Το αηδόνι του αυτοκράτορα - Όπερα με κινούμενα σχέδια για παιδιά στο διαδίκτυο

Σήμερα το βράδυ παιδιά θα έχετε τη δυνατότητα να απολαύσετε το παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν "Το αηδόνι του αυτοκράτορα" σε μουσική Λένας Πλάτωνος. Παίχτηκε φέτος στην εθνική λυρική σκηνή και γνωρίζω ότι κάποιοι από εσάς το είδατε από κοντά και ενθουσιαστήκατε. Ευκαιρία να το δουν και οι υπόλοιποι. Βέβαια, το να παρακολουθείς από κοντά μια όπερα, μια θεατρική παράσταση ή μια συναυλία, είναι μοναδική εμπειρία που δεν μπορεί να αντικατασταθεί και όποτε μπορείτε παιδιά να το κάνετε. Όμως, αν δεν γίνεται αλλιώς, τότε το διαδίκτυο είναι μια πολύ καλή λύση.