Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2025

Του Κυριάκου το γαϊδούρι (θεατρικό για σχολική γιορτή)

Ένα από τα συγκλονιστικότερα γεγονότα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου για την Ελλάδα ήταν ο Μεγάλος Λιμός, που αφάνισε πάνω από 100.000 ανθρώπους κατά την διάρκεια του σκληρού χειμώνα 1941-42 της Κατοχής.
Οι δραματικές αυτές στιγμές που στιγμάτισαν τους επιζώντες για πάντα, αποτυπώθηκαν τόσο ρεαλιστικά όσο και σατυρικά σε όλες τις μορφές τέχνης.
Στις Αντιπολεμικές ταινίες για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 είδαμε πολλές τέτοιες εικόνες, ενώ το ρεμπέτικο τραγούδι Του Κυριάκου το γαϊδούρι μας παρουσίασε ένα τραγικό συμβάν ακραίας πείνας από τη σατυρική του πλευρά.
Με έμπνευση αυτό το τραγούδι σας παρουσιάζουμε ένα θεατρικό* για σχολική παράσταση για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940.
Παρακάτω θα βρείτε οδηγίες και τα κείμενα της παράστασης καθώς και τρόπους να τη συνδέσετε με τα άλλα μαθήματα.

*Το θεατρικό Του Κυριάκου το γαϊδούρι αποτελεί μέρος της μουσικοθεατρικής παράστασης Τα Χρόνια της Κατοχής και της Αντίστασης μέσα από τα λαϊκά τραγούδια  που παρουσιάστηκε από μαθητές του 56ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών τον Οκτώβρη του 2016.
Τα κείμενα ανήκουν στην εκπαιδευτικό Μουσικής Άννα Παλάντζα και διατίθενται από το blog ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ.

Του Κυριάκου το γαϊδούρι 
(θεατρικό σε μια πράξη, για σχολική γιορτή 28ης Οκτωβρίου)

Πρόσωπα
Κυριάκος ο μανάβης, 
4 άντρες, 
8 γυναίκες 
(οι ρόλοι των αγοριών και των κοριτσιών μπορούν να διανεμηθούν σε περισσότερα ή λιγότερα παιδιά, ανάλογα με την τάξη)

Σκηνικό
Μια λαϊκή γειτονιά στα χρόνια της Κατοχής

Κοστούμια-αντικείμενα
Άνδρες: μουστάκια, παλιά, φθαρμένα σκουρόχρωμα χειμωνιάτικα ρούχα, σακάκια, γιλέκα, τραγιάσκες, τρύπιες κάλτσες, παλιά (ή και καθόλου) παπούτσια
Γυναίκες: παλιά, φθαρμένα σκουρόχρωμα χειμωνιάτικα ρούχα, σάλια, μάλλινες μπλούζες, μακριές φούστες, τρύπιες κάλτσες, παλιά (ή και καθόλου) παπούτσια, 
Κυριάκος: παρόμοια με τους άντρες, καπέλο καβουράκι, κρατά τον γάιδαρο του παραμάσχαλα
Γάιδαρος: Κατασκευή από χαρτόνι, εφημερίδες, ξυλόκολλα, λινάτσα για το σακί και αποξηραμένους καρπούς εποχής (χαρούπια, κολοκύθες, βελανίδια, κουκουνάρια κλπ)

Κείμενα
Παρακάτω θα βρείτε τα κείμενα του θεατρικού.
Για λόγους ευκολίας οι ρόλοι με το γράμμα Α είναι για αγόρια (Α1=Αγόρι 1 κλπ) ενώ με το Κ είναι για κορίτσια. 
Εσείς μπορείτε να δώσετε τα πραγματικά ονόματα των μαθητών για να αποφευχθούν μπερδέματα και χάσιμο χρόνου (ως γνωστό, στις σχολικές παραστάσεις ο χρόνος είναι πολύτιμος και πάντα λίγος).
Εκτυπώστε τα κείμενα από τον επόμενο σύνδεσμο.

Σύνδεση με τα υπόλοιπα μαθήματα
Μια σχολική θεατρική παράσταση μπορεί (και οφείλει) να αποτελέσει μια πρώτης τάξεως αφορμή για διαδραστικότητα και σύνδεση με τα υπόλοιπα μαθήματα και τη σχολική ζωή γενικότερα.
Στην ουσία αποτελεί το υπέρτατο μάθημα, μια που δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές να πάρουν τη γνώση και τη μάθηση στα χέρια τους, να την εφαρμόσουν στην πράξη, να γίνουν οι ίδιοι πρωταγωνιστές.
Είναι άλλο να μαθαίνεις για τα ιστορικά γεγονότα και άλλο να διεισδύεις σε μια εποχή 
Μουσική: Σκωπτικά ρεμπέτικα τραγούδια, Λαϊκά τραγούδια της κατοχής και της Αντίστασης, Η μουσική ως τρόπος έκφρασης και διαμαρτυρίας σε δύσκολους καιρούς
Εικαστικά: Κατασκευή σκηνικών εποχής, κατασκευή του γάιδαρου από απλό χαρτόκουτο ή ε τεχνική πεπιεσμένου χαρτιού, στολισμός του με καλλωπιστικά στοιχεία εποχής (κουδούνια, σειρήτια, σακί με χαρούπια και άλλα υλικά που παραπέμπουν στην εποχή)
Ιστορία: Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Μεγάλος Λιμός, Τοπική Ιστορία, Στοιχεία Λαογραφίας (πως ντυνόταν οι άνθρωποι, τι τρώγανε, ποια ήταν τα επαγγέλματα)
Θέατρο: Κινησιολογία, Εμψύχωση, Διδασκαλία ρόλων
Μαθηματικά: Μονάδες μέτρησης βάρους κατά την Κατοχή (οκάδες, δράμια), Νομίσματα κατοχής (ταλαράκια)
Εργαστήρια Δεξιοτήτων: Άυλη πολιτιστική κληρονομιά (ρεμπέτικο τραγούδι), Ιστορία του τόπου μου, Επαγγέλματα της Κατοχής

Επιπλέον
Για να μπούμε στο πνεύμα της εποχής που διαδραματίζεται η παράσταση μπορούν να μας βοηθήσουν οι παρακάτω αναρτήσεις.