Παρασκευή 5 Μαΐου 2023

Επτανησιακή καντάδα, Λαλούν τ' αηδόνια (τραγούδι)

Η άνοιξη έχει μπει για τα καλά, παιδιά.
Νιώσατε τον ήλιο και το δροσερό αεράκι;
Μυρίσατε κανένα μοσχοβολιστό λουλούδι;
Ακούσατε τα πουλάκια να κελαηδούν;
Το τραγούδι Λαλούν τ΄αηδόνια μας μεταφέρει σε αυτή την ωραία, ανοιξιάτικη ατμόσφαιρα.
Είναι του επτανήσιου συνθέτη Διονυσίου  Λαυράγκα.


Απ' όλα τα πουλιά το πιο μελωδικό είναι το αηδόνι.
Πόσες ιστορίες και πόσα τραγούδια δεν έχουν γραφτεί για αυτό το μελωδικό πουλί!
Ποιος δεν γνωρίζει το παραμύθι του Άντερσεν Το αηδόνι του αυτοκράτορα;
Υπάρχουν επίσης και πολλές παροιμίες και γνωμικά:
Έχει φωνή αηδονιού, λέμε για κάποιον που έχει πολύ ωραία φωνή.
Μου βγήκε ο κούκος αηδόνι, λέμε όταν πληρώνουμε κάτι σαν να είναι μονάκριβο (αηδόνι) ενώ είναι απλό και συνηθισμένο(κούκος).
Έχει αηδονιού λαλιά και πέρδικας καμάρι, δηλαδή έχει όμορφη φωνή σαν αηδόνι και περπατά καμαρωτά σαν πέρδικα. 
Εσείς παιδιά γνωρίζετε κάποιο τραγούδι, ιστορία ή παροιμία που να μιλάει για το μελωδικό αυτό πουλί;

Η επτανησιακή καντάδα
Αυτό το τραγούδι είναι μια επτανησιακή καντάδα.
Καντάδα είναι ένα τραγούδι από τα παλαιότερα χρόνια.
Το συνόδευαν με κιθάρα ή/και μαντολίνο.
Την καντάδα την τραγουδούσε συνήθως ένας άντρας με τους φίλους του, κάτω από το παράθυρο ή το μπαλκόνι της αγαπημένης του, στην οποία και το αφιέρωνε.
Μη μου πείτε ότι δεν ήταν ρομαντικό!
Η καντάδα ξεκίνησε να τραγουδιέται στα Επτάνησα.
Γνωρίζετε παιδιά ποια νησιά λέγονται Επτάνησα;
Μπορείτε να τα βρείτε στον χάρτη;
Θα δείτε ότι είναι πολύ κοντά στην Ιταλία.
Για αυτό οι άνθρωποι εκεί  τραγουδούσαν με έναν τρόπο που συνήθιζαν οι γείτονές τους, οι Ιταλοί.
Ο τρόπος αυτός λέγεται μπελκάντο και σημαίνει τραγουδάω εκφραστικά και συναισθηματικά.
Αργότερα έχουμε και την αθηναϊκή  καντάδα, που διαφέρει από την επτανησιακή γιατί τα λόγια είναι πιο ποιητικά και όχι τόσο απλά και λαϊκά.
Προσέξτε τώρα τις στροφές 2, 4 και 6.
Είναι ίδιες με τις 1, 3 και 5, μόνο που επαναλαμβάνουμε κάποια λόγια.
Όταν τραγουδάμε περισσότεροι από δύο, τότε ο πρώτος λέει τα πρώτα λόγια και ο δεύτερος αυτά που επαναλαμβάνονται με λίγο διαφορετικό τρόπο.
Αυτό λέγεται πρίμο σεκόντο ή αλλιώς πρώτη και δεύτερη φωνή.
Ακούστε προσεκτικά το τραγούδι για να καταλάβετε το πρίμο σεκόντο.
Αν έχετε παρέα προσπαθήστε να τραγουδήσετε με αυτόν τον ωραίο τρόπο.

Μαντολίνο-Κιθάρα: Δυο όργανα από την ίδια οικογένεια.
Το μαντολίνο είναι ένα χορδόφωνο όργανο που φτιάχτηκε πρώτη φορά στην Ευρώπη τον Μεσαίωνα, δηλαδή πριν εκατοντάδες χρόνια.
Έχει τέσσερις διπλές χορδές (Μι-Λα-Ρε-Σολ).
Ο λόγος που οι χορδές είναι διπλές είναι για να είναι ο ήχος πλούσιος και γεμάτος.
Οι χορδές παίζονται τσιμπώντας τις με τα νύχια ή με μια πέννα.
Το μπράτσο που παίζουμε τις νότες είναι κοντό και χωρισμένο σε μικρότερα κομμάτια που τα λέμε τάστα.
Κάθε τάστο είναι και μια νότα.
Το ηχείο (δηλαδή εκείνο το κουτί που δυναμώνει τον ήχο ενός οργάνου) έχει σχήμα αχλαδιού.
Η κιθάρα φτιάχτηκε λίγο αργότερα στην Ισπανία.
Μοιάζει με το μαντολίνο δηλαδή έχει χορδές, ηχείο και μπράτσο με τάστα.
Επίσης παίζεται με παρόμοιο τρόπο. 
Όμως έχει έξι μονές χορδές (Μι-Λα-Ρε-Σολ-Σι-Μι) αντί για τέσσερις διπλές, και το ηχείο, αντί για αχλάδι, έχει το σχήμα του αριθμού οκτώ(8)

Εργασία
Μπορείτε τώρα να εκτυπώσετε το τραγούδι και τις εργασίες και να στείλετε τις απαντήσεις.
Λαλούν τ' αηδόνια - Τραγούδι και εργασίες

Αφού τελειώσετε την εργασία μπορείτε να χαλαρώσετε ακούγοντας κλασική μουσική με κελαηδήματα πουλιών.