Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου 2023

Το φθινόπωρο στην κλασική μουσική

Η σημερινή ανάρτηση είναι αφιερωμένη στις υπέροχες μουσικές του φθινοπώρου.
Κλασικοί συνθέτες από όλες τις περιόδους, απεικόνισαν με τον δικό τους, ξεχωριστό τρόπο όλες τις εκφάνσεις της εποχής αυτής: το παιχνίδισμα του ήλιου με τα γκρίζα σύννεφα, το στροβίλισμα των φύλλων στον δυνατό αέρα, τις διακυμάνσεις των ήχων από τις σταγόνες της βροχής, το πολύβουο πλήθος των χωρικών που απολαμβάνει, σε μια φθινοπωρινή γιορτή, τους μόχθους της δουλειάς του, τις ζωηρές ομάδες των κυνηγών, αλλά και την ησυχία και εσωστρέφεια της φύσης που οδεύει προς τη χειμερία νάρκη και όλων εκείνων των στοιχείων της στην πορεία τους προς τον θάνατο, κλείνοντας έτσι έναν κύκλο ζωής.
Η ποικιλία στις επιλογές της παρακάτω λίστας, μπορεί να πλαισιώσει μουσικά όλες τις δραστηριότητες της εποχής ανάλογα με την διάθεσή μας.
Καλή απόλαυση!
1. Φθινόπωρο, από τις Τέσσερις Εποχές του Αντόνιο Βιβάλντι (1720)
Θα ξεκινήσουμε το αφιέρωμά μας με το 3o από τα τέσσερα πασίγνωστα μπαρόκ κοντσέρτα για βιολί που συνέθεσε ο Ιταλός συνθέτης του Μπαρόκ.
Πρόκειται για μια ζωηρή σύνθεση  με αισιόδοξη διάθεση (σε μείζονα κλίμακα) που χωρίζεται σε τρία μέρη:
Ι. Αλέγκρο, που περιγράφει την χαρούμενη διάθεση των χωρικών, καθώς έφτασε η ώρα να απολαύσουν τους καρπούς των κόπων τους από τον θερισμό.
ΙΙ. Αντάτζιο μόλτο, που περιγράφει τον ξεκούραστο ύπνο ύστερα από μια φθινοπωρινή γιορτή
ΙΙΙ. Αλέγκρο, που περιγράφει μια ζωηρή σκηνή κυνηγιού.

Στο βίντεο θα ακούσουμε όλο το κοντσέρτο διάρκειας 11 λεπτών παιγμένο από όργανα εποχής, ενώ μπορούμε να απολαύσουμε και το σονέτο του συνθέτη που περιγράφει τη μουσική, ενεργοποιώντας τους αγγλικούς υπότιτλους.


2. Γκρίζα σύννεφα, του Φραντς Λιστ (1881)
Ίσως το πιο ατμοσφαιρικό έργο της σημερινής παρουσίασης και σίγουρα από τις πιο μινιμαλιστικές συνθέσεις του Ούγγρου συνθέτη που φημιζόταν για τη δεξιοτεχνία του.


3. Κήποι κάτω από τη βροχή του  Κλωντ Ντεμπυσύ (1903)
Είναι το τρίτο από την σειρά Εντυπώσεις (όπου ο Γάλλος συνθέτης αποτυπώνει με τον δικό του ιμπρεσιονιστικό τρόπο την εικόνα ενός κήπου κατά τη διάρκεια μιας δυνατής βροχής, τον αέρα που στροβιλίζει τα φύλλα και τις δυνατές ψιχάλες πάνω στο χώμα.


4. Νεκρά φύλλα, από τα Πρελούδια, (δεύτερο τεύχος αρ.2) του Κλωντ Ντεμπυσύ
Από τα πιο εξαιρετικά κομμάτια για να περιγράψει κανείς την ήσυχη, εσωστρεφή πλευρά του φθινοπώρου, εκείνη που οδεύει προς την ακινησία, σαν μια νεκρή φύση.


5. Φθινοπωρινό φεγγάρι πάνω σε ήρεμη λίμνη του Λιου Γέντσενγκ (1930)
Θεωρείται το πιο αντιπροσωπευτικό έργο του Κινέζου συνθέτη, εμπεριέχει στοιχεία καντονέζικης (λαϊκής κινέζικης) μουσικής και αποτυπώνει πιανιστικά με μοναδικό τρόπο όσα αναφέρει ο τίτλος του.


6. Κυριακάτικο απόγευμα φθινοπώρου, από τα 5 σύντομα κομμάτια για τσέλο και πιάνο του Φράνσις Πάρσελ Ουόρεν (1914)
Ατμοσφαιρικό κομμάτι από έναν λιγότερο γνωστό Άγγλο συνθέτη που πέθανε μόλις στα 21 του χρόνια.


7. Το φθινόπωρο, από τα 8 χαρακτηριστικά κομμάτια (Op.36, No. 4) του Μόριτς Μοσκόφσκι (1886)
Ένα κομμάτι πιστό στο βιρτουόζικο στυλ του Γερμανού συνθέτη.


8. Φθινόπωρο, από τις Εποχές του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι (1886)
Το έργο, το οποίο γράφτηκε κατά παραγγελία του εκδότη ενός μουσικού περιοδικού, περιλαμβάνει 12 μινιατούρες για πιάνο, ώστε να δημοσιεύεται μια κάθε μήνα. 
Εδώ, θα ακούσουμε τους φθινοπωρινούς μήνες.

α) Σεπτέμβρης (Το κυνήγι)


β) Οκτώβρης (Το τραγούδι του Φθινοπώρου)


γ) Νοέμβρης (Πάνω στην Τρόικα)


9. Φθινόπωρο, από τον Χρόνο της Φάνυ Μέντελσον (1841) 
Η αποτύπωση των εποχών από μια σημαντική συνθέτρια του Ρομαντισμού.
α) Σεπτέμβρης


β) Οκτώβρης


γ) Νοέμβρης


10. Το Φθινόπωρο, από τα 4 σκίτσα για πιάνο (Op15) της Έιμι Μπητς (1892)
Άλλη μια γυναικεία ματιά στο Φθινόπωρο από την σημαντικότερη και πολυγραφότατη Αμερικανίδα συνθέτρια της εποχής της.


11. Το φθινόπωρο, από τα Σκίτσα από το δάσος (Op.51) του Έντουαρντ Μακ Ντάουελ (1896)

12. Κίτρινα φύλλα (Op. 31) του Νικολάι Μιασκόφσκι (1928)
Πιανιστικό έργο 6 κομματιών από τον Σοβιετικό συνθέτη.


13. Το Ραγκ των φύλλων σφενδάμου του Σκοτ Τζόπλιν (1899)
Πιανιστική σύνθεση με την οποία καθιερώθηκε ο διάσημος Αμερικανός συνθέτης Σκοτ Τζόπλιν.
Στο ύφος του ραγκτάιμ (= "σπασμένος" χρόνος που χαρακτηρίζει μετέπειτα την τζαζ) δεν θα μπορούσε να αποτυπώσει καλύτερα τον τρελό ξέφρενο χορό των φύλλων σφενδάμου που πέφτουν το φθινόπωρο από τα δέντρα της αμερικάνικης υπαίθρου.


14. Φθινόπωρο του Έρικ Πάρκιν
Πιανιστική σύνθεση του Άγγλου βιρτουόζου.


15. Το Φθινόπωρο του Φρανκ Μπριτζ 
(1924)
Πιανιστικό έργο σε δυο μέρη.


16. Φθινοπωρινοί κήποι του Εϊνογιουχάνι Ραουταβάαρα (1999)
Συμφωνικό ποίημα του γνωστού Φινλανδού συνθέτη.
Αποτελείται από τρία μέρη:
α) Ποιητικό
β) Ήσυχο
γ) Παιχνιδιάρικο και φωτεινό


17. Φθινόπωρο, από τις Τέσσερις εποχές στο Μπουένος Άιρες του Άστορ Πιατζόλα (1970)
Τετραμερής σύνθεση του διάσημου Αργεντίνου συνθέτη με αναφορά στις 4 εποχές του Βιβάλντι.
Πρόκειται για 4 τάνγκο παιγμένα από κουιντέτο με την εξής σύνθεση: μπαντονεόν, πιάνο, μπάσο, ηλεκτρική κιθάρα και βιολί ή βιόλα.


18. Δάση τον Νοέμβρη, του Άρνολντ Μπαξ (1917)
Συμφωνικό ποίημα του Άγγλου συνθέτη που σύμφωνα με τον ίδιο, επιθυμεί να αποτυπώσει μάλλον τα συναισθήματα που γεννιούνται το φθινόπωρο παρά την ίδια τη φύση.


19. Φθινοπωρινή Μουσική της Τζένιφερ Χίγκτον
Ορχηστρική σύνθεση για ξύλινα πνευστά από μια Αμερικανίδα συνθέτρια της νεορομαντικής κλασικής μουσικής.


20. Το Φθινόπωρο, από τον Χρόνο του Έντβαρντ Γκριγκ (1865)
Πρόκειται για ορχηστρική σύνθεση με τη μορφή ουβερτούρας (εισαγωγής σε μπαλέτο) του Νορβηγού συνθέτη.


21. Φθινόπωρο από τις Εποχές του Αλεξάντρ Γκλαζουνόφ (1900)
Μπαλέτο σε μια πράξη του Ρώσου συνθέτη του ύστερου ρομαντισμού. 


22. Φθινοπωρινό Σκίτσο (Op. 8) του Σεργκέι Προκόφιεβ (1910)
Συμφωνικό σκίτσο για μικρή ορχήστρα από τον Ρώσο συνθέτη του νεοκλασικισμού.


23. Η νεράιδα του Φθινοπώρου, από το μπαλέτο Σταχτοπούτα 
(Op. 87 ν 15) του Σεργκέι Προκόφιεβ (1940-1944)


24. Το δέντρο της βροχής, του Τόρου Τακεμίτσου
Αντιπροσωπευτικό ορχηστρικό έργο για 3 κρουστά του Ιάπωνα συνθέτη που μπλέκει ετερόκλητα στοιχεία της Δυτικής Μουσικής και της τέχνης της Ανατολής δημιουργώντας το δικό του ιδιαίτερο ύφος.


25. Φθινόπωρο (Χορωδιακό έργο α καπέλα), του Φρανκ Μπριτζ (1903)
Ένα από τα ωραιότερα φωνητικά έργα που γράφτηκαν για το φθινόπωρο.


26. Όταν έρχονται τα σύννεφα, (από το ορχηστρικό έργο Το Χαμόγελο της Τζοκόντα) του Μάνου Χατζιδάκι (1965)


27. Βροχή, (από το ορχηστρικό έργο Το Χαμόγελο της Τζοκόντα), του Μάνου Χατζηδάκι (1965)


Αν θέλετε να απολαύσετε συνεχόμενα τη σημερινή λίστα με τις μουσικές του φθινοπώρου πατήστε εδώ: