Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου 2024

Το Καρναβάλι των Ζώων (οδηγός ακρόασης)

Το Καρναβάλι των Ζώων, είναι μια χιουμοριστική ορχηστρική σουίτα για μικρή ορχήστρα και δύο πιάνα, του Γάλλου συνθέτη του Ρομαντισμού Καμίγ Σαιν-Σανς.
Γράφτηκε με αφορμή το καρναβάλι, τον Φεβρουάριο του 1886.
Ο συνθέτης, που ήταν ήδη καταξιωμένος, ξεκαθάρισε ότι συνέθεσε το έργο αυτό ως αστεία σάτιρα με σκοπό να το παρουσιάσει με μικρή ορχήστρα δωματίου στους φίλους του.
Μάλιστα, απαγόρεψε την δημόσια εκτέλεσή του για όσο ζούσε.
Δεν είναι αστείο ότι από όλα τα έργα του αυτό έγινε το πιο διάσημο μετά τον θάνατό του;
Ακριβώς όπως συνέβη και με τον Καρυοθραύστη του Τσαϊκόφσκι!
Το Καρναβάλι των ζώων αποτελείται από 14 σύντομες συνθέσεις που παίζονται διαδοχικά.
Η κάθε μια αναφέρεται σε ένα ζώο: λιοντάρι, ελέφαντας, κύκνος, ψάρια, πουλιά κλπ.
Εξαίρεση τα κομμάτια με τίτλο Οι πιανίστες και Ζώα με μακριά αυτιά, που εξηγούμε παρακάτω τι εννοεί (στον οδηγό ακρόασης).
Σκοπός της σύνθεσης είναι να περιγράψει μόνο με τη γλώσσα της μουσικής (όργανα, νότες, ρυθμικά σχήματα) τα ζώα, χωρίς να χρειάζονται λέξεις και επεξηγήσεις.
Αυτό το είδος μουσικής ονομάζεται περιγραφική ή προγραμματική μουσική.
Η συνολική διάρκεια του έργου είναι 20-25 λεπτά.
Τα όργανα που χρησιμοποιεί είναι δύο πιάνα, δυο βιολιά, βιόλα, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο, κλαρινέτο, φλάουτο, ξυλόφωνο και ένα αρκετά περίεργο όργανο, το υδάτινο κρυσταλλόφωνο.
Στο επόμενο βίντεο θα ακούσετε όλο το έργο με επεξηγήσεις.
Είναι στα αγγλικά, αλλά μπορείτε να διαβάσετε τον οδηγό ακρόασης πιο κάτω, ή και να εκτυπώσετε το βιβλιαράκι, ώστε να διαβάζετε τι είναι το κάθε κομμάτι ξεχωριστά, την ώρα που ακούτε τη μουσική.

Βιβλιαράκι Καμίγ Σαιν-Σανς και καρναβάλι των ζώων
Εκτυπώστε μπρος πίσω και διπλώστε στα δύο.


1.Εισαγωγή-είσοδος λιονταριού 
(Όλα τα έγχορδα και τα 2 πιάνα)
Τα πιάνα μιμούνται τον λιοντάρι που βρυχάται.
2.Κότες και κοκόρια 
(Βιολιά, βιόλα, κλαρινέτο, 2 πιάνα)
Οι κότες τρέχουν μέσα στο χορτάρι, τσιμπολογώντας  σπόρια και σκουλήκια, ενώ στο βάθος ακούγεται και ο κόκορας.
3.Άγρια γαϊδούρια 
(2 πιάνα)
Η μελωδία που ανεβοκατεβαίνει στο πιάνο μιμείται τους γαϊδάρους που τρέχουν.
4.Χελώνες 
(Όλα τα έγχορδα και ένα πιάνο)
Ακούγεται το “Καν-Καν”  από την όπερα “Ο Ορφέας  στον Άδη” του Όφενμπαχ, σε πάρα πολύ αργό ρυθμό.
5.Ο ελέφαντας 
(Κοντραμπάσο και πιάνο)
Το κοντραμπάσο μιμείται χαρακτηριστικές μελωδίες των Μέντελσον και  Μπερλιόζ 
που παίζονταν πολύ ψηλά, κάνοντάς τις να ακούγονται αστείες, ενώ το πιάνο 
παίζει σε ρυθμό “βάλς”, κάνοντας την ατμόσφαιρα ακόμα πιο αστεία.
6.Καγκουρό 
(2 πιάνα) 
Η μελωδία με τα μεγάλα διαστήματα μοιάζει με τα πηδήματα  των καγκουρό.
7.Ενυδρείο 
(Βιολιά, βιόλα, βιολοντσέλο, φλάουτο, 2 πιάνα, φλάουτο και κρυσταλλόφωνο)
Το φλάουτο και τα έγχορδα μιμούνται την κίνηση των ψαριών, ενώ το κρυσταλλόφωνο και τα πιάνα την κίνηση του νερού.
8.Ζώα με μακριά αυτιά (σάτιρα για τους κριτικούς τέχνης)
(2 βιολιά) 
Τα βιολιά μιμούνται τη φωνή των ζώων με τα μακριά αυτιά (γκαρίσματα).
9.Ο κούκος μέσα στο δάσος 
(Κλαρινέτο και 2 πιάνα)
Το κλαρινέτο, που παίζει εκτός σκηνής ώστε να ακούγεται στο βάθος, μιμείται το “κου-κου” του πουλιού.
10.Πτηνοτροφείο 
(Όλα τα χορδόφωνα, 1 πιάνο και φλάουτο)
Το φλάουτο μιμείται -τί άλλο- το πουλάκι.
11.Οι πιανίστες
(Χορδόφωνα και 1 πιάνο)
Παρ΄ότι οι πιανίστες δεν ανήκουν στο ζωικό βασίλειο, ο συνθέτης τους εντάσσει μέσα στους χαρακτήρες του Καρναβαλιού των ζώων, όπως έκανε προηγουμένως και με τους κριτικούς τέχνης.
Θέλει έτσι να σατιρίσει τη σκληρή (ζωώδη) προσπάθεια που καταβάλουν οι σπουδαστές πιάνου στην αρχή, όταν ανεβοκατεβαίνουν μανιωδώς τις κλίμακες, μέχρι να καταφέρουν να γίνουν αληθινοί πιανίστες και να παίζουν "κανονική"(ωραία) μουσική.
12.Απολιθώματα 
(Χορδόφωνα, πιάνο, κλαρινέτο και ξυλόφωνο)
Tο ξυλόφωνο μιμείται τον ξερό και στεγνό ήχο των οστών(!), ενώ η μελωδία του μοιάζει με τον "Μακάβριο χορό" του ίδιου συνθέτη.
Ακούγονται επίσης το “Φεγγαράκι μου λαμπρό” και 
ο “Κουρέας της Σεβίλλης” του Ροσίνι.
Ο Σαιν-Σανς σατιρίζει αυτές τις μουσικές ως πολύ παλιές (απολιθώματα).
13.Ο κύκνος 
(2 πιάνα και τσέλο)
Το μόνο κομμάτι που παίχτηκε δημόσια όσο ζούσε ο συνθέτης. 
Έγινε γνωστό ως “Ο θάνατος του κύκνου” από την διάσημη μπαλαρίνα Άννα Παύλοβα.
14.Φινάλε 
(Όλα τα όργανα) 
Ακούγονται θέματα και χαρακτήρες από όλα τα προηγούμενα κομμάτια, όπως συμβαίνει σε  αληθινή παρέλαση καρναβαλιού.

Δείτε και αυτές τις αναρτήσεις: