Πέμπτη 4 Ιανουαρίου 2024

Το Δωδεκαήμερο στην ελληνική λογοτεχνία (ηχητικά διηγήματα)


Η καλύτερη συντροφιά για αυτές τις μέρες, που μας μεταφέρει στο χρόνο και μας ξυπνά συναισθήματα που ζήσαμε ή θα θέλαμε να έχουμε ζήσει σαν παιδιά, μακριά από την μανία κατανάλωσης και το ατέρμονο βουητό της οχλαγωγίας, δεν είναι άλλη από ένα ηχητικό διήγημα από την κλασική ελληνική λογοτεχνία.
Απολαύστε μερικά πιο κάτω.
Τα κάλαντα, του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη
Τα μαγικά συναισθήματα της νύχτας που λένε τα κάλαντα και της γλυκιάς προσμονής των Χριστουγέννων, ιδωμένη από τα μάτια μικρών παιδιών αλλοτινών εποχών.


Κάποια Χριστούγεννα, του Γρηγόριου Ξενόπουλου
Η διαφορά στη γεύση ανάμεσα στην ζακυνθινή χριστουγεννιάτικη κουλούρα των παιδικών του χρόνων και στην αθηναϊκή βασιλόπιτα της ενηλικίωσής του, κάνουν τον συγγραφέα να συνειδητοποιήσει ότι αυτό που έχει σημασία δεν είναι το έθιμο αυτό καθαυτό, αλλά ο τόπος, ο χρόνος και το περιβάλλον που τα ζει κανείς.
 

Πλούτος και ευτυχία, του Γρηγόριου Ξενόπουλου
Ένα παιδί αλλάζει την ευχή του, όταν στον ύπνο του, ξημερώματα των Θεοφανίων, καταλαβαίνει πως  δεν είναι ο πλούτος αλλά η ευτυχία το σπουδαιότερο αγαθό.


Μεσολογγίτικα Χριστούγεννα, της Πηνελόπης Δέλτα
Το διήγημα αναφέρεται στην θυσία του Έλληνα σκλάβου  Ιωάννη Γούναρη στα πλαίσια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα από την τουρκοκρατία, κατά τη διάρκεια της πρώτης πολιορκίας του Μεσολογγίου τα Χριστούγεννα του 1822.


Πρωτοχρονιάτικο παραμύθι, της Πηνελόπης Δέλτα
Δυο παιδάκια από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα,  που το ένα επιθυμεί τα καλά του άλλου, έχουν το ίδιο όνομα Βασίλης, αλλά και το ίδιο κοινό τέλος.


Προπέρσινα Χριστούγεννα, Φιλική γραφή από τα Γιάννινα, του Κώστα Κρυστάλλη


Το φλουρί του φτωχού, του Παύλου Νιρβάνα
Το φλουρί της βασιλόπιτας πέφτει ανάμεσα στο κομμάτι του νεαρού γιού της οικογένειας και εκείνο που θα προσφέρουν σε έναν άπορο.
Έτσι η χαρά της προσφοράς ξεπερνά την προσωρινή απογοήτευση.


Ήχοι καμπάνας, του Ανδρέα Καρκαβίτσα
Αποτύπωση οικογενειακών στιγμών μιας νύχτας Χριστουγέννων αλλοτινών εποχών, υπό τους ήχους της καμπάνας που καλεί τους πιστούς.


Θείον όραμα, του Ανδρέα Καρκαβίτσα


Οι καλικάντζαροι, Ανδρέα Καρκαβίτσα
Ξημερώνουν τα Φώτα.
Ο Γιαννάκης, ένας μικρός μυλωνάς, προσπαθεί με κάθε τρόπο να απομακρύνει τους καλικάντζαρους από τον μύλο του και το χωριό του.
Θα καταφέρει άραγε να τους ξεπεράσει σε πονηριά και εξυπνάδα;


Παραμονή Χριστούγεννα, του Φώτη Κόντογλου


Το βλογημένο του μαντρί, του Φώτη Κόντογλου


Καπετάνιος αγιογράφος, του Φώτη Κόντογλου


Δώρο Χριστουγέννων, του Δημοσθένη Βουτυρά


Πρωτοχρονιά στον Αη Λιά, της Σωσώς Ανδρικοπούλου


Τα κάλαντα, του Στρατή Τσίρκα


Νύχτα των Θεοφανίων, του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου
Το διήγημα αποτυπώνει μια διαφορετική παραμονή Θεοφανίων μέσα στην Κατοχή, όπου τα κάλαντα τραγουδιόνται συνθηματικά ανάμεσα σε γραμμένα στους τοίχους συνθήματα της ΕΠΟΝ, ανομολόγητους έρωτες και εκτελέσεις αντιστασιακών από Γερμανούς και Ταγμασφαλίτες (προφανώς αναφέρεται στην εκτέλεση στην Καισαριανή της ομάδας του Ελληνοπολωνού αντιστασιακού Γεώργιου Ιβάνοφ, στις 4 Ιανουαρίου του 1943)