Πέμπτη 23 Νοεμβρίου 2023

Ο ποντικούλης, του Ζαχαρία Παπαντωνίου

Το τραγούδι για σήμερα, παιδιά, είναι Ο ποντικούλης. 
Τους στίχους έγραψε ένας σημαντικός Έλληνας συγγραφέας,  ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου.
Τα παιδιά της Β' Τάξης θα το βρείτε στο βιβλίο της Γλώσσας με τίτλο Πέντε ποντικοί.
Πρώτα, θα το διαβάσουμε αργά και καθαρά, για να καταλάβουμε τι λέει.
Στη συνέχεια, θα το απαγγείλουμε φωναχτά, χρωματίζοντας ανάλογα τη φωνή μας, όπως λέμε τα ποιήματα στις γιορτές.

Στο σκοτάδι μαστορεύουν πέντε ποντικοί.
Τι σκεπάρνια! Τι πριόνια! Τι μαστορική!
Σε ντουλάπι νοικοκύρη βάλθηκαν να μπουν
κρατς! ο ένας, κριτς! ο άλλος, κόβουν και τρυπούν.

Είναι νύχτα και στο σπίτι τό ‘ριξαν βαριά.
Ετεμπέλιασεν ο γάτος δίπλα στη φωτιά.
Μόνο η φάκα στο ντουλάπι κάθεται ξυπνή
κι αφουγκράζεται τον κλέφτη κι ώρες αγρυπνεί.

Με τα δόντια τους ανοίξαν τρύπα φοβερή,
να τους! μπαίνουν ένας ένας, βόσκουν στο τυρί,
παξιμάδια ροκανίζουν, στο γλυκό βουτούν, 
κουβεντιάζουν, σουλατσάρουν, σιγοπερπατούν.

Κι ο μικρός ο ποντικούλης, που όλο τριγυρνά,
μες στη φάκα μπαινοβγαίνει και την εκουνά.
Φραπ! εκείνη τον γραπώνει και τον έχει εκεί.
Για τους πέντε ο ποντικούλης μπήκε φυλακή.

Ελάτε τώρα να ακούσουμε και το τραγούδι.

Ωραίο δεν ήταν;

Παρακάτω θα βρείτε για εκτύπωση τα λόγια του τραγουδιού. 

🎵🎵🎵🐭🎵🎵🎵🐭🎵🎵🎵🐭🎵🎵🎵
🐭🎵🎵🎵🐭🎵🎵🎵🐭

Αλήθεια, παιδιά, το τραγούδι αυτό έχει ρεφραίν;
Ξέρετε, εκείνη τη στροφή που τόσο τα λόγια όσο και η μουσική επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά με τον ίδιο τρόπο.
Η απάντηση είναι όχι.
Κάθε στροφή του τραγουδιού τραγουδιέται μόνη της, χωρίς να τη ακολουθεί κάποιο ρεφραίν
και έχει διαφορετικά λόγια από την άλλη.
Ανάμεσα στις στροφές, μεσολαβεί κάποια μουσική.
Προσέξατε αν η μουσική είναι ίδια σε όλες τις στροφές;
Η απάντηση είναι πάλι όχι.
Κάποιες στροφές τραγουδιόνται με μια χαρούμενη μουσική και κάποιες με μια πιο λυπημένη.
(Παρένθεση: Τα μεγαλύτερα παιδιά έχετε μάθει για τις μείζονες και ελάσσονες κλίμακες στη μουσική.
Οι μείζονες είναι οι χαρούμενες, ενώ οι ελάσσονες είναι οι λίγο πιο λυπητερές σκάλες της μουσικής.)
Μπορείτε να βρείτε ποιες στροφές έχουν χαρούμενη μουσική και ποιες έχουν λυπημένη;
Συνοδέψτε το τραγούδι με παλαμάκια, όταν έχει χαρούμενη μουσική και με στράκες (κλικ δακτύλων) όταν η μουσική είναι λυπημένη.

🐭♫👏🐭♫👏🐭♫👏🐭♫👏🐭♫👏🐭♫👏🐭♫👏🐭

Άγνωστες λέξεις
Προσέξατε ότι μερικές λέξεις είναι λίγο διαφορετικές από τις σημερινές και μπορεί να σας είναι και άγνωστες;
π.χ.
ετεμπέλιασεν=τεμπέλιασε
φάκα=ποντικοπαγίδα
ξυπνή=ξύπνια, που δεν κοιμάται
αφουγκράζεται=ακούει
αγρυπνεί=ξενυχτάει
εκουνά=κουνάει
Ο λόγος που συναντούμε αυτές τις λέξεις είναι γιατί το ποίημα αυτό είναι αρκετά παλιό. 
Γράφτηκε τότε που ζούσαν οι παππούδες των παππούδων και οι γιαγιάδες των γιαγιάδων σας, παιδιά. 
Παρ΄ όλα αυτά, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, την εποχή που έζησε, έδωσε μεγάλο αγώνα για να μπορούν οι άνθρωποι να μιλούν τη δημοτική γλώσσα (τη σημερινή) και όχι την καθαρεύουσα που μιλούσαν τότε, η οποία ήταν δυσνόητη και δύσκολη, με αποτέλεσμα πολλοί να μένουν αγράμματοι. 

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα.
Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου γεννήθηκε στο Καρπενήσι, έζησε πριν από περίπου 100 χρόνια κι έγραψε πολύ όμορφα ποιήματα για παιδιά.
Μάλιστα, μια συλλογή ποιημάτων, "Τα χελιδόνια", πολλές φορές έγιναν τραγούδια (μελοποιήθηκαν) από διάφορους αξιόλογους συνθέτες. 
Ο παπαγάλος, Το τσιριτρό, αλλά και το σημερινό τραγούδι Ο ποντικούλης, ανήκουν σε αυτή τη συλλογή.
Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, εκτός από ποιήματα έγραψε και ωραία μυθιστορήματα.
Το πιο γνωστό είναι Τα ψηλά βουνά, που για πολλά χρόνια ήταν αναγνωστικό των μαθητών του Δημοτικού.
Μιλάει για μια ομάδα μικρών παιδιών που πήγαν να κατασκηνώσουν μόνα τους στα βουνά. 
Εκεί, μέσα από τη συνεργασία, τη φιλία και το σεβασμό στη φύση, καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες, να γίνουν ανεξάρτητα και αυτόνομα και να ζήσουν απίθανες περιπέτειες.
Όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει, το βιβλίο αυτό, παιδιά, είναι διαχρονικό και αξίζει να το διαβάσετε.


Το σημερινό τραγούδι μιλούσε για ποντικάκια.
Αν θέλετε να γνωρίσετε και άλλα τραγούδια με ζώα, δεν έχετε παρά να μπείτε στον επόμενο σύνδεσμο.