Αυτό σημαίνει ότι για να φτάσει κανείς σε αυτή, πρέπει να αναμετρηθεί με αμέτρητους κινδύνους, με σκοτεινές δυνάμεις, μα, πάνω από όλα, με τον εαυτό του.
Μαθαίνουμε πάντα στην ιστορία για καλούς και κακούς, νικητές και ηττημένους, ήρωες και προδότες.
Ελάχιστοι άνθρωποι είναι μόνο ήρωες ή μόνο προδότες.
Είναι ανθρώπινο να φοβάσαι, να μην θέλεις να πεθάνεις, να μην βρίσκεις πάντα το θάρρος να κάνεις κάτι που φαντάζει ηρωικό ή ακόμα να κάνεις και λάθη.
Αρκεί να βρίσκεις το κουράγιο να τα αναγνωρίσεις, να δυναμώσεις και να πας μπροστά.
Στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, δεν βρισκόταν όλοι κάτω από τις πύλες.
Κάποιοι μπορεί να φοβόντουσαν και να ήταν κλεισμένοι στα σπίτια, αναμετρημένοι με τους φόβους τους και τις ανθρώπινες αδυναμίες...
Κάποιοι μπορεί να ήταν στο εξωτερικό, στις πόλεις ή στα χωριά τους.
Κάποιοι μπορεί να γράφανε ποιήματα, τραγούδια, να ζωγραφίζαν...
Κάποιοι μπορεί να είχαν παραπλανηθεί, όμως ήρθε ο χρόνος να βάλει τα πράγματα στη σωστή τους θέση.
Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι άλλοι...για αυτούς μιλάει ο ποιητής Μανώλης Αναγνωστάκης στο παρακάτω ποίημα.
Φοβάμαι
τους ανθρώπους που εφτά χρόνια
έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι
και μια ωραία πρωία –μεσούντος κάποιου Ιουλίου–
βγήκαν στις πλατείες με σημαιάκια κραυγάζοντας
«Δώστε τη χούντα στο λαό».
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που με καταλερωμένη τη φωλιά
πασχίζουν τώρα να βρουν λεκέδες στη δική σου.
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που σου 'κλειναν την πόρτα
μην τυχόν και τους δώσεις κουπόνια
και τώρα τους βλέπεις στο Πολυτεχνείο
να καταθέτουν γαρίφαλα και να δακρύζουν.
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που γέμιζαν τις ταβέρνες
και τα 'σπαζαν στα μπουζούκια
κάθε βράδυ
και τώρα τα ξανασπάζουν
όταν τους πιάνει το μεράκι της Φαραντούρη
και έχουν και «απόψεις».
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που άλλαζαν πεζοδρόμιο όταν σε συναντούσαν
και τώρα σε λοιδορούν
γιατί, λέει, δεν βαδίζεις στον ίσιο δρόμο.
Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους.
Φέτος φοβήθηκα ακόμα περισσότερο.
Δικαίως φοβάται ο ποιητής τους ανθρώπους αυτούς.
Είναι συνήθως εκείνοι που με τη συμπεριφορά τους στρώνουν το δρόμο για επόμενες δικτατορίες.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε αυτές τις συμπεριφορές, παιδιά, που οδηγούν στην κατάλυση τις δημοκρατίας.
Βοηθάνε σε αυτό οι μαρτυρίες ανθρώπων που εμπιστευόμαστε, οι γνώσεις, τα βιβλία, τα τραγούδια...
Ακούστε το τραγούδι Και τώρα πού κοιτάς σε στίχους και μουσική Νίκου Συμεωνίδη.
Το τραγούδι αυτό είχε μια θέση στη γιορτή μας με τίτλο Στον δρόμο για το Πολυτεχνείο.
Αν θέλετε να το τραγουδήσετε και εσείς στη γιορτή σας θα βρείτε τα λόγια να τα εκτυπώσετε εδώ:
Επίσης στον επόμενο σύνδεσμο θα βρείτε και την οργανική του μορφή χωρίς λόγια, για να πλαισιώσει το τραγούδι σας στη γιορτή.
* Η δολοφονία της Ελευθερίας, Γιάννη Γαΐτη, 1968
**Φοιτήτρια του '73, Νίκου Αίμα, 2008
