Σήμερα θα κάνουμε μια εισαγωγή στα χαρακτηριστικά του ήχου.
Στις επόμενες αναρτήσεις θα τα εξηγήσουμε ένα-ένα.
Και για όσους με κοιτάτε με απορία κι αναρωτιέστε αν έχει ο ήχος χαρακτηριστικά, θα σας προτείνω να ξεκινήσουμε με κάτι πιο απλό, που να μπορούμε να το βλέπουμε και όχι απλά να το ακούμε, όπως συμβαίνει με τους ήχους.
Ας υποθέσουμε ότι βλέπετε έναν άνθρωπο και σας ζητάνε να πείτε τα χαρακτηριστικά της εμφάνισης του. Τότε θα χρησιμοποιήσετε λέξεις όπως
"ψηλός, κοντός, νέος, ηλικιωμένος, αδύνατος, χοντρός, καστανός, ξανθός" κλπ.
Αν πάλι σας ζητήσουν να χαρακτηρίσετε τα χρώματα μιας ζωγραφιάς τότε θα πείτε "ανοιχτό κίτρινο, σκούρο πράσινο, έντονο μπλε, φωτεινό πορτοκαλί" κλπ.
Αν τέλος σας δώσουν να δοκιμάσετε ένα φαγώσιμο, τότε θα πείτε "γλυκό, αλμυρό, ξινούτσικο, πικρό" κλπ.
Ποιες φράσεις όμως χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε έναν ήχο;
Αρχικά ας μιλήσουμε για ένα πλήθος ήχων που αποτελούν μια σύνθεση.
Στο άκουσμα ενός ολοκληρωμένου μουσικού έργου ή έστω και μιας μουσικής φράσης ενός κομματιού, ο καθένας μας μπορεί να δώσει διάφορα χαρακτηριστικά, ανάλογα με το γούστο του, την αισθητική του, την κοινωνία που μεγάλωσε, το τι έχει συνηθίσει να ακούει.
Κάτι που ένας πιο ηλικιωμένος μπορεί να θεωρεί όμορφο, ένας νέος μπορεί να το θεωρεί βαρετό.
Ένα ρυθμικό κομμάτι που προκαλεί χαρά και ευδαιμονία σε έναν Αφρικανό, σε έναν Κινέζο μπορεί να του προκαλεί σύγχυση και ανησυχία.
Για έναν λάτρη της κλασικής μουσικής της απόλυτης αρμονίας , οι σύγχρονες ηλεκτρονικές συνθέσεις του 20ου αιώνα φαντάζουν κακόφωνες και θορυβώδεις.
Όταν όμως πρόκειται για έναν μεμονωμένο ήχο τότε υπάρχουν τέσσερα χαρακτηριστικά που τον περιγράφουν με σχετικά μεγάλη ακρίβεια, ανεξάρτητα από την υποκειμενικότητα του ακροατή.
Αυτά είναι τα εξής:
Ένταση, δηλαδή πόσο δυνατά ή σιγανά (και όχι χαμηλά) ακούγεται ένας ήχος.
Διάρκεια, δηλαδή πόσο χρόνο κρατάει ένας ήχος. Δεν εννοούμε πραγματικό χρόνο σε δευτερόλεπτα αλλά αν είναι κοφτός ή συνεχόμενος και τι αξία έχει σύμφωνα με τα σύμβολα της μουσικής (ολόκληρο, μισό, τέταρτο κλπ)
Ηχόχρωμα, δηλαδή όλα εκείνα τα ιδιαιτέρα στοιχεία που κάνουν έναν ήχο να ξεχωρίζει ανάλογα με το από ποιο μουσικό όργανο, άνθρωπο, ζώο, αντικείμενο ή κατάσταση προέρχεται.
Τονικό ύψος, δηλαδή πόσο ψηλός ή χαμηλός/ βαθύς είναι ένας ήχος.
Εργασία:
Εκτύπωσε και συμπλήρωσε το παρακάτω φύλλο εργασίας.
Όταν όμως πρόκειται για έναν μεμονωμένο ήχο τότε υπάρχουν τέσσερα χαρακτηριστικά που τον περιγράφουν με σχετικά μεγάλη ακρίβεια, ανεξάρτητα από την υποκειμενικότητα του ακροατή.
Αυτά είναι τα εξής:
Ένταση, δηλαδή πόσο δυνατά ή σιγανά (και όχι χαμηλά) ακούγεται ένας ήχος.
Διάρκεια, δηλαδή πόσο χρόνο κρατάει ένας ήχος. Δεν εννοούμε πραγματικό χρόνο σε δευτερόλεπτα αλλά αν είναι κοφτός ή συνεχόμενος και τι αξία έχει σύμφωνα με τα σύμβολα της μουσικής (ολόκληρο, μισό, τέταρτο κλπ)
Ηχόχρωμα, δηλαδή όλα εκείνα τα ιδιαιτέρα στοιχεία που κάνουν έναν ήχο να ξεχωρίζει ανάλογα με το από ποιο μουσικό όργανο, άνθρωπο, ζώο, αντικείμενο ή κατάσταση προέρχεται.
Τονικό ύψος, δηλαδή πόσο ψηλός ή χαμηλός/ βαθύς είναι ένας ήχος.
Εργασία:Εκτύπωσε και συμπλήρωσε το παρακάτω φύλλο εργασίας.
Θα σε βοηθήσει να κατανοήσεις καλύτερα τις έννοιες που αναφέραμε σήμερα.
Τις απαντήσεις θα τις βρεις στο κάτω μέρος της σελίδας αν τη γυρίσεις ανάποδα.
Κάνε αυτοδιόρθωση αφού πρώτα κυκλώσεις μόνος/-η τις σωστές απαντήσεις χωρίς φυσικά να κοιτάς τις απαντήσεις.
Φύλλο εργασίας -Τα τέσσερα χαρακτηριστικά του ήχου
Στα επόμενα μαθήματα θα ασχοληθούμε ξεχωριστά με το καθένα από τα χαρακτηριστικά του ήχου μέχρι να καταλάβουμε καλά πώς λειτουργούν.
Φύλλο εργασίας -Τα τέσσερα χαρακτηριστικά του ήχου
Στα επόμενα μαθήματα θα ασχοληθούμε ξεχωριστά με το καθένα από τα χαρακτηριστικά του ήχου μέχρι να καταλάβουμε καλά πώς λειτουργούν.
Αν σκεφτείς πως μια μουσική σύνθεση είναι ένα σύνολο από ήχους με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που ο συνθέτης έχει επιλέξει να βάλει σε συγκεκριμένη σειρά, τότε θα καταλάβεις πόσοι άπειροι συνδυασμοί υπάρχουν να τους ανακαλύψεις και πως ίσως, -κατά το γνωστό ποίημα του Χικμέτ " το ποιο όμορφο τραγούδι να μην έχει γραφτεί ακόμα".
